app chrch

De app Chrch zorgt voor meer onderlinge verbondenheid (en extra inkomsten)

Een app waar je elkaar als kerkleden snel kunt vinden. Met een prikbord en agendafunctie. Waar je met elkaar kunt chatten. En digitaal aan de collecte kunt geven. Zomaar een paar voorbeelden van wat er allemaal mogelijk is met de app Chrch. De Nieuwe Kerk Utrecht gebruikt de app al  twee jaar en is niet meer weg te denken.

Wil je als kerkleden elkaar digitaal vinden, dan zijn daar natuurlijk mogelijkheden genoeg voor. Denk aan WhatsApp-groepen of communities op Facebook. Toch zitten daar ook nadelen aan, zoals de onduidelijkheid rondom privacy. Een alternatief is de app Chrch, die al door diverse kerken in Nederland wordt gebruikt. 

Elkaar snel kunnen vinden 

De Nieuwe Kerk was een van de eerste kerken die de app chrch ging gebruiken. Zo’n 350 van de 600 kerkgaande leden (die tussen de 20 en 40 jaar oud zijn) heeft inmiddels een account aangemaakt. Ook nog eens meer dan 100 gasten hebben een account. Wekelijks zijn er meer dan 180 unieke gebruikers van de app en maandelijks loggen meer dan 325 mensen in de app.  

Harmen van Doorn is ouderling communicatie van de Nieuwe Kerk. Hij vertelt: ‘De meeste actieve leden van onze kerk wonen verspreid over de hele stad. Het is belangrijk dat we elkaar op een zo makkelijk mogelijke manier kunnen vinden. Vanuit de app kun je daarom meteen een gesprek starten, de mail-app openen om een e-mail te sturen en zelfs een routebeschrijving opvragen.’

Op de hoogte zijn 

Naast het smoelenboek zijn er meer functies die het ‘gemeenteleven’ ondersteunen. Harmen: ‘Er is een prikbord, een agenda, we bieden het kerkblad aan, documenten als het jaarplan met speerpunten en er is informatie te vinden over wat er speelt in de kerk op bestuurlijk vlak. Dit is allemaal op één plek te vinden en zorgt dat betrokken leden snel op de hoogte zijn.’

Ook is de wekelijkse liturgie via de app te vinden. Handig voor de mensen die in de kerk slecht zicht op de beamer hebben en voor iedereen die terug wil vinden welke tekst werd gelezen of welk lied na de preek werd gezongen. Ook handig voor wie te gast is, want de liturgie is te bekijken zónder in te loggen.

Digitale collecte

Een andere handige functie van de app is dat er geld gegeven kan worden aan de collectedoelen van die zondag. De doelen worden voor het hele jaar ingesteld door de diaconie. Een groot verschil is echter dat nu niet op een plek en een moment, maar een hele week lang geld kan worden gegeven. 

Jorie Vos, diaken van de Nieuwe Kerk Utrecht, verwacht dat deze manier van geld inzamelen steeds meer aansluit op hoe mensen gewend zijn om met geld om te gaan. ‘Mensen hebben steeds minder vaak kleingeld bij zich en vergeten sneller in de gezinshectiek van de zondagmorgen geld of collectebonnen mee te nemen. De smartphone wordt door de meeste mensen niet vergeten.’ Mensen kunnen via een iDEAL-betaling hun collectetegoed opwaarderen. Daarna kan van dat tegoed steeds aan de doelen worden gegeven. De gemiddelde collecte-opbrengst met de app op normale zondagen ligt gemiddeld rond de 225 euro per week, door afwisselende samenstellingen van 35 gevers (vaak wordt geld gegeven per gezin). Bij bijzondere collectedoelen is meer dan 1000 euro geen uitzondering. De inkomsten via de app stijgen geleidelijk. 

Beveiliging

De functies van de app zijn alleen te gebruiken als het e-mailadres van het account bekend is bij de Nieuwe Kerk. Daarmee – en uiteraard met de bekende technische SSL-certificaten – is de privacy en beveiliging van de gegevens geborgd. 

Voor elke kerk

De app is ontwikkeld door Peter Arends, lid van de Noorderkerk in Amsterdam. Hij introduceerde de app vanwege dezelfde behoeften die in de Nieuwe Kerk speelden. Het platform waar de Nieuwe Kerk- app en die van de Noorderkerk gebruik maken is Chrch. Arends visie met Chrch is dat het voor elke kerk mogelijk moet zijn om een app te gebruiken. 

Dat lukt, aldus Harmen van de Nieuwe Kerk Utrecht: ‘Onze kerk kan dankzij Chrch op een laagdrempelige manier profiteren van de digitale mogelijkheden.’ Elke kerk kan de app zonder betaling gebruiken. Wel wordt een vrijblijvende donatie gevraagd.


Dit blog is een bewerking van een artikel dat in het voorjaar van 2017 verscheen in ‘Kerk in de stad’, een gezamenlijke uitgave van de christelijke kerken in Utrecht.  

Meer informatie over de app Chrch kun je vinden op: www.chrch.org

nieuwe kerk Utrecht

Gastblog: effectief inzetten van social media door de Nieuwe Kerk in Utrecht

Voor de Nieuwe Kerk Utrecht zijn sociale media een belangrijk onderdeel van de communicatiemix. In dit gastblog vertelt Inge Kalle hoe de Nieuwe Kerk dit vormgeeft.

Waarom zijn sociale media belangrijk voor onze kerk? Enerzijds om de zondagse beleving van het samen ‘kerk zijn’ de week in mee te nemen. En anderzijds om iets van onze ervaringen te delen met de buitenwereld, als uitnodiging om onderdeel te worden van de gemeente. Hieronder licht ik toe hoe we dit aanpakken we bij de Nieuwe Kerk Utrecht en wat het oplevert. 

Taakgroep Communicatie

Onze online communicatie is onderdeel van de taakgroep Communicatie, onder leiding van een ouderling die in het dagelijks bestuur van de kerk zit (Kleine Kerkenraad). Dit zijn allemaal vrijwilligers en geen betaalde krachten. De taakgroep heeft een webredactie van vier mensen, die de nieuwsberichten verzorgen. Daarnaast hebben we een website-team, die bestaat uit één technisch persoon en één content-manager. Ook hebben we een social media manager – in ons geval is dat dezelfde persoon als de content-manager van de website.

 CMS wordpress

Het gebruik van sociale media staat in verbinding met wat we doen op onze website nk-utrecht.nl, die draait op het handige content-management systeem van WordPress. De website vormt onze permanente home-base; al onze andere online communicatie verwijst naar de site.

De website heeft veel statische informatie over onze visie als kerk, hoe onze organisatie werkt en over onze activiteiten. Deze, over het algemeen redelijk permanente, informatie wordt up-to-date gehouden door ons website-team. De website is vooral een middel om onze kerk beter te leren kennen en dus bedoeld als ‘visitekaartje’ van onze kerk naar buiten toe. 

Bloggen

Daarnaast gebruiken we de ‘blog’-functie van WordPress om wekelijks nieuwsberichten te delen met onze gemeenteleden en andere geïnteresseerden. De webredactie verzorgt het online zetten van de nieuwsberichten op de website. Zij hebben de taken zo verdeeld dat ze er om de beurt wekelijks een paar uur aan kwijt zijn.

Nieuwsflits

Deze nieuwsberichten vormen tevens de basis voor onze wekelijkse nieuwsflits, die wordt verstuurd naar onze gemeenteleden en andere subscribers. Daarnaast hebben we maandelijks een ‘longread’, waarin we wat dieper ingaan op bepaalde onderwerpen. Die stukken staan dan ook weer als nieuwsbericht op onze website. Deze nieuwsberichten vormen ook de basis voor de content op onze social media.

Social media

Onze social media manager is elke dag ongeveer een halfuurtje bezig met de content op onze social media-accounts: Facebook en Instagram. We gebruiken Facebook en Instagram voor twee doelen: in de eerste plaats om onze gemeenteleden op de hoogte te houden van wat er gaande is in de kerk (en niet alleen op zondag), en ze te inspireren om ook in het dagelijks leven met het geloof bezig te zijn.

Daarnaast gebruiken we onze social media voor ‘outreach’, en delen we met mensen in onze stad wie we zijn en wat we doen door het gebruik van hashtags en betaalde advertenties. 

logo nieuwe kerk Utrecht

Facebook

We merken dat onze Facebook-pagina vooral onder onze iets oudere gemeenteleden (en daarmee bedoelen we 35+ ;)) succes heeft. Ook gebruiken we onze Facebook-pagina voor het maken van evenementen, zoals bijvoorbeeld onze diensten met Kerst, of onze twee-jaarlijkse Sisterhood. Deze activiteiten zijn ook bedoeld als ‘evangelisatie’-activiteiten, en daarom gebruiken we onze Facebook-pagina om een breder publiek aan te trekken door middel van betaalde advertenties. 

Instagram

Onze kerk is een behoorlijk jonge kerk, we hebben veel leden en bezoekers tussen de 20-35. Deze groep lijkt minder gebruik te maken van Facebook, en meer van Instagram. Daarom gebruiken we onze Instagram-account om deze doelgroep te bereiken. Hier posten we in principe dezelfde content als op onze Facebook-pagina.

Daarnaast gebruiken we Instagram Stories om live-verslag te doen van bepaalde evenementen, zoals doopdiensten of de gemeentedag. Door middel van hashtags die relevant zijn voor jonge Utrechters proberen we ook dat jonge publiek kennis te laten maken met onze kerk en de activiteiten die we organiseren.

Idee ‘Mensen van Jezus’

Eén van de projecten die we ontwikkelden om een beeld van onze kerk te geven is Mensen van Jezus. Gebaseerd op het concept van Humans of New York laten we elke week een Nieuwe Kerk’er aan het woord over hoe hij/zij het geloof ervaart in het dagelijks leven. Zo delen we aan de mensen binnen en buiten onze gemeente mooie verhalen van onze leden. Dat geeft meteen ook een beeld van hoe we als gemeente zijn.  

Webcare

‘Webcare’ bieden we ook in de meest basic vorm. Als mensen ons berichtjes sturen met vragen via Facebook of Instagram dan reageren we daar altijd zo snel mogelijk op. Dit doet de social media manager of de ouderling Communicatie, afhankelijk van het type vraag. We merken dat vooral mensen die geen lid zijn van onze gemeente ons op deze manier weten te vinden met hun vragen. 

We krijgen veel positieve reacties op onze online communicatie. Een enkele keer horen we zelfs dat mensen lid zijn geworden van onze kerk, omdat ze onze Instagram account zo konden waarderen! Nou, en daar doen we het voor.. toch? 😉  


Dit blog is geschreven door Inge Kalle-den Oudsten.

Regelmatig vind je op kerkzijnonline inspirerende voorbeelden hoe kerken bezig zijn met online communicatie. Geen blog missen? Meld je dan aan voor onze nieuwsbrief

update

Kerkzijnonline.nl is vernieuwd en biedt nog meer praktische tips en informatieve blogs 

Hoe ben je als kerk online aanwezig? Hoe zet je sociale media in als geloofsgemeenschap? Waar moet je op letten bij het beheer van een kerkelijke website? Het zijn een paar voorbeelden van vragen die aan bod komen op de vernieuwde site van kerkzijnonline.nl. 

Sinds een paar jaar vind je op kerkzijnonline.nl praktische tips en adviezen over hoe je als kerken op een goede manier online zichtbaar kunt zijn. Om kerken nog beter van dienst te zijn, is de website vernieuwd. Zo is er meer ruimte gekomen voor actuele informatieve blogs. Ook vind je er best-practice verhalen, waarin kerkelijke vrijwilligers uit diverse kerken vertellen over hoe zij de online communicatie inzetten. Daarnaast komt er meer ruimte voor het uitwisselen van kennis en ervaring via de online community.

Laagdrempelig en praktisch

Natuurlijk is elke kerk anders, maar voor de meeste kerken geldt wel dat de communicatie door vrijwilligers wordt gedaan. En die vrijwiligers zijn vaak beperkt in hun tijd en hebben ook niet altijd een professionele achtergrond in communicatie of webredactie. Daarom is voor kerkzijnonline.nl het uitgangspunt altijd geweest om laagdrempelige en praktische adviezen te geven. Bovendien is het advies gratis. 

Erjan van der Linde van kerk-zijn online vertelt: ‘De kerk heeft een belangrijke boodschap. Dat beperkt zich niet alleen tot de kansel. Online, via het internet en sociale media, zijn er heel veel kansen bijgekomen. Zo kun je via social media en apps het contact met gemeenteleden beter onderhouden. Maar ook kun je mensen bereiken die niet zondags in de kerkbanken zitten. Veel kerken zien die kansen, maar het ontbreekt ze aan tijd of kennis om deze kansen te benutten. Met kerk-zijn online willen we dienstbaar zijn aan deze kerken en hen helpen online beter zichtbaar te zijn.’

Inspiratieavonden najaar 2018

Naast de website en de online community, staan er voor najaar 2018 weer  inspiratieavonden gepland. Er komen bezielende workshops over welke online mogelijkheden je hebt als kerk en gaan hierover met elkaar in gesprek.

Kerk-zijn online is een initiatief van Deputaten Kerk en Media van de Christelijke Gereformeerde Kerken en wordt mede gedragen door het Deputaatschap Administratieve ondersteuning van de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt. 

sociale media

Welke sociale media kies je als kerk?

Heel veel kerkmensen gebruiken sociale media, vaak zelfs meerdere. Daarom is het slim om als kerk sociale media te gebruiken in je communicatie met gemeenteleden.

tip: ‘Voor contact met jongeren blijf ik als predikant op Instagram’

Maar welke sociale media zet je in, het zijn er namelijk zo veel? Facebook, Instagram, Twitter, Pinterest, LinkedIn, YouTube, Vine etc. Welke zijn geschikt om te gebruiken als kerk?

Wie wil je bereiken?

Een basisadvies dat overal terug te vinden is, is om vooraf doelgroep en doelen te bepalen: wie wil je als kerk bereiken met sociale media en waarom? En welk sociaal medium wordt veel gebruikt door de doelgroep? Onderstaand schema geeft je alvast een beetje inzicht:

Gebruik van sociale media in 2017 in Nederland (bron: Marketingfacts)

Denk goed na over je keuze

Dominee Wim de Bruin schreef eerder voor Kerk-zijn online een blogserie over het effectief gebruik van sociale media door predikanten. Welk sociaal medium je inzet om je doel te gebruiken, vraagt bewuste doordenking, meent hij. Is dit ‘voorwerk’ in orde, dan heb je als kerk en/of predikant al een flinke slag gemaakt in het succesvol inzetten van sociale media.

tip: ‘Voor contact met jongeren blijf ik als predikant op Instagram’

Stel dat je als kerk actief bent op Facebook, Twitter en Instagram (kijk trouwens eens hoe aantrekkelijk deze gemeente het aanpakt op Instagram). Wie zorgt ervoor dat er regelmatig posts geplaatst worden en reageert op comments?

Afspraken maken

Het is belangrijk dat je binnen de kerk de volgende zaken duidelijk afspreekt:

  • Beheer: Wie beheert welk sociaal medium? (stel altijd minstens 2 beheerders aan).
  • Hoofddoel: Wat is het hoofddoel van elk sociaal medium? Pas daar de content op aan.
  • Webcare: Hoe ga je om met mogelijke (gevoelige) discussies via sociale media? Laat je dat gebeuren, grijp je op den duur in of sta je dat niet toe?
  • Eindverantwoordelijk: Wie is eindverantwoordelijk voor alle communicatie via sociale media? De predikant, iemand uit de kerkenraad, de coördinator van het communicatieteam?

Tot slot: zet liever 1 medium heel goed in dan 5 onvoldoende!


Lees hier meer informatieve blogs over sociale media of meld je aan voor onze nieuwsbrief.

instagram

Predikant op Instagram: ‘Voor contact met jongste jongeren blijf ik er present’

Het sociale medium Instagram lijkt door weinig predikanten te worden gebruikt. PKN-predikant ds. Jan Holtslag behoort dan ook tot een kleine minderheid die Instagram actief inzet. 

Sinds een kleine 3 jaar zit ik op Instagram en gebruik ik het sociale medium als predikant. Ik heb inmiddels zo’n 230 volgers en ruim 530 foto’s (berichten) geplaatst.

Wat wil ik met Instagram?

Mijn doel met Instagram was en is om meer contact te krijgen met jongeren en niet-kerkelijk betrokkenen in de plaats waar ik predikant ben. Dit contact is er door het liken van andermans foto’s, het reageren op foto’s en door zelf foto’s te posten.

Het is een positieve ervaring om door de foto’s een kijkje te krijgen in het leven van mensen die ik volg. Je wordt er deelgenoot van gemaakt en dat is mooi. Door foto’s van anderen te liken ben ik ook zichtbaar voor hen. Daarbij hoop ik dat dit Instagram-contact positief doorwerkt in eventueel contact in het ‘echte leven’.

Wat voor foto’s post ik?

De foto’s die ik post zijn divers. Wanneer ik op zondag elders voorga, post ik standaard een foto van het kerkgebouw. Andere foto’s gaan over kerkelijke activiteiten waar ik ben. Zo laat ik zien waar mijn werk als predikant uit bestaat. Foto’s met mensen erop worden meer geliked.

Ik plaats ook af en toe privéfoto’s, soms van een verjaardag, een andere keer van eten of een speciaal biertje. Ook werkzaamheden in en rondom het huis kunnen aardig zijn om op Instagram te plaatsen. Een enkele keer plaats ik foto’s over mijn hobby: wielrennen.

holtslag

Selfie populair onder jonge likers

Foto’s waar ikzelf of andere mensen op staan krijgen de meeste likes. De selfie is populair onder jongere likers, merk ik. Indertijd ben ik op Instagram gegaan om met name hen, de jongeren, te bereiken. Toch merk ik dat de gebruikersgroep verandert en tegenwoordig ook steeds meer ouderen Instagram gebruiken. Het aantal likes van jongeren loopt terug, zij lijken voor Snapchat te kiezen.

Het betekent dat de functie van Instagram verschuift. Mogelijk wordt het sociale medium daardoor niet alleen minder functioneel voor mij maar zelfs functieloos. Ouderen tref ik namelijk ook aan op Facebook, mijn jongere Instagram-volgers veel minder.

Het grootste voordeel voor mij van Instagram blijft daarom voorlopig het contact met de jongste jongeren onderhouden. Zo lang ik via dit sociale medium met hen in contact kan blijven komen, ben ik op Instagram present.

kerk

‘Ben je als kerk aanwezig in je virtuele buurt?’ Ds. Lennart Aangeenbrug over social media en de kerk

lennart aangeenbrugPredikant en sociale-mediakenner ds. Lennart Aangeenbrug is één van de workshopleiders tijdens de inspiratieavonden 2016.

In zijn workshop laat hij zien hoe kerken sociale media (nóg) beter kunnen gebruiken. A.s. donderdag is ook Lennart present in Assen. We stelden de predikant 4 vragen.

Virtuele buurt

  1. Wat is het belangrijkste dat u de deelnemers wilt meegeven tijdens de workshop ‘Sociale media (nóg) beter als kerk gebruiken’?

“Sociale media zijn een digitale variant van de ontmoeting rondom de dorpspomp. Als je als kerk je rol in de samenleving serieus wilt nemen, zul je ook zeker moeten nadenken over je aanwezigheid in je eigen virtuele buurt. Aanwezigheid moet dan niet verward worden met verdieping. Sociale media zijn een relatiemiddel.”

Besef ontbreekt

  1. Bent u tevreden over het gebruik van sociale media door kerken?

“Niet altijd. Sociale media worden nogal eens gebruikt om het Evangelie maar eens door te gaan geven aan mensen die anders niet in de kerk komen. Of er ontbreekt een besef wat sociale media precies zijn.”

Nieuwe mensen leren kennen

  1. Wat is als predikant uw favoriete sociale medium?

“Facebook. Daar komen de mensen uit de dorpen waar we kerk zijn bij elkaar. Het is voor mij een graadmeter voor wat er speelt. Ook leer ik door Facebook snel en eenvoudig veel nieuwe mensen kennen.”

Advies aan kerken

  1. Welk sociaal medium adviseert u kerken zeker in te zetten?

“Facebook natuurlijk, al kun je ook Instagram heel mooi gebruiken om met foto’s iets te vertellen over wat je doet. Vervolgens kun je Instagram koppelen aan Facebook.”

Nog een vraag aan ds. Lennart Aangeenbrug? Stel ´m onder dit blog.

 

twitter

Is Twitter het wel waard om als kerk mee te experimenteren?

RipTwitterJe kunt kerken adviseren met Twitter te gaan experimenteren maar heeft Twitter eigenlijk nog wel toekomst?

Deze opmerking volgde op ons blog over het gebruik van Twitter door kerken. Het is een goede en relevante opmerkingen, vindt Esther de Hek (lid van het projectteam van ‘Kerk-zijn online). Daarom gaat zij er in dit blog dieper op in.

Begin deze maand was de hashtag ‘#RIPTwitter’ populair op Twitter. Twitter had aangekondigd wijzigingen aan te brengen in de tijdlijn en dit schoot veel twitteraars in het verkeerde keelgat. Even daarvoor waren cijfers gepresenteerd waaruit bleek dat het aantal actieve twitteraars ook in Nederland flink was teruggelopen.

Sterfhuis

De cijfers liegen er niet om: de populariteit van Twitter is tanende. Het aantal actieve gebruikers daalt, vooral veel jongeren verlaten het sociale medium, juist een leeftijdsgroep die Twitter nodig heeft voor de toekomst. Ook doet het bedrijf het slecht op de beurs. Is een advies aan kerken om met zo’n ‘sterfhuis’ te gaan experimenteren wel op z’n plek, kun je je afvragen?

Het relatief kleine Twitter is groot genoeg om als lokale kerk honderden mensen te bereiken. Een prachtkans dus.

Hyves na?

Zonder de ogen te sluiten voor bovenstaande feiten is Twitter het nog steeds waard ook door kerken serieus genomen te worden, geloof ik. Ik acht de kans niet groot dat Twitter – zoals wel gezegd wordt –  het ooit zo populaire Hyves nagaat dat eind 2013 opgeheven werd als sociaal netwerk.

Maar al zou het sociale medium over 3 jaar niet meer bestaan, dan nog is het advies om als kerk actief op Twitter te zijn op zijn plaats.

Waarom?

  1. Het relatief kleine Twitter is groot genoeg om als lokale kerk honderden mensen te bereiken. Een prachtkans dus.
  2. Twitter ontwikkelde zich afgelopen jaren tot sociaal medium waarmee je niet de massa moet willen bereiken maar specifieke doelgroepen. Juist voor lokale kerken (die niet voor massa hoeven te gaan) zijn Twitter-doelgroepen daarom interessante doelgroepen. We hebben het dan bijvoorbeeld over: buurtbewoners, medechristenen in buurt en/of plaats, lokale partners als wijkzorg, wijkcentra, de Voedselbank, Vluchtelingenwerk, andere kerken in buurt en/of plaats, collega-predikanten en –pastores, twitterende gemeenteleden.
  3. Twitter biedt specifiek mogelijkheden om bij deze doelgroepen onder de aandacht te komen, hun interesse te wekken, hen van informatie te voorzien, met hen in contact te komen en het gesprek aan te gaan.
  1. Door zijn sterke opinie- en informatiefunctie biedt Twitter kerken de kans om mee te doen met het maatschappelijk debat en zo kerk midden in de samenleving te zijn.

Er is alleen te weinig best practice, dus is het goed om als kerk gewoon het experiment aan te gaan.

Account in onbruik geraakt

In het vorige blog over Twitter schreef ik al dat een kerkelijk Twitter-account effectief inzetten visie, tijd en energie vraagt. Simpel is dat niet, daar moeten we eerlijk in zijn.

Dat we nog te weinig zien dat Twitter relevant kan zijn voor lokale kerken komt met name omdat kerken nog niet vaardig lijken Twitter actief in te zetten. Gebruiken kerken Twitter dan doen ze dit vaak zonder visie op doel, doelgroep en content.

Of een account is ooit aangemaakt maar al snel in onbruik geraakt. Ook heerst de gedachte dat Twitter overbodig is omdat de kerk met het grotere en makkelijker in te zetten Facebook toch iedereen bereikt.

Dat Twitter niet bruikbaar kan zijn voor lokale kerken is daarmee echter nog niet aangetoond. Er is alleen te weinig best practice, dus is het goed om als kerk gewoon het experiment aan te gaan.

Tips

Weten hoe je dit aanpakt? Blijf ons volgen, binnenkort delen we enkele handzame, werkbare tips om als lokale kerk te (her)starten met effectief twitteren.

offline

Johannes van den Akker: ‘Vasten van sociale media is saai en niet sociaal’

johannesOok deze Vastentijd (of Veertigdagentijd) doen mensen het weer: vasten van sociale media. Ze gebruiken komende weken minder Twitter, Facebook en Instagram of zijn er totaal afwezig.

Enkele jaren geleden vastte ook Johannes van den Akker – inmiddels abt van het Amsterdamse Kleiklooster – 40 dagen van sociale media. Over hoe dit hem beviel, blogde hij naderhand op Social Missie. Met toestemming van Johannes plaatsen wij zijn blog opnieuw.

Iets meer dan 40 dagen geleden schreef ik hier op Social Missie waarom je wel of niet zou moeten vasten van sociale media. Ik heb het gedaan, maar het is me niet goed bevallen. Ik zal uitleggen waarom.

Het had vele voordelen…

Natuurlijk had het vele voordelen, het thuisfront was blij dat ik wat minder vaak met m’n telefoon in de weer was, ik kon niet acuut mijn mening spuien over allerhande zaken en ik had meer rust voor het lezen van boeken, kranten en artikelen voor m’n studie. Kortom, ik liet me (sociaal) beperken tot mijn fysieke omgeving en hoefde dat niet uit te breiden met een digitale omgeving.

En toch is het me niet goed bevallen

Het belangrijkste nadeel was dat je veel zaken minder (intensief) meemaakt. Bijvoorbeeld het gemeenschapsleven van de gemeenschap waar ik bij hoor, Stroom Amsterdam. Zonder Facebook werd mijn deel van het gemeenschapsleven beperkt tot de fysieke ontmoetingen; ik heb gemerkt dat dat ineens wel heel weinig is.

Je mist verjaardagen, je mist geboortes (ja, na een paar dagen ben je er wel van op de hoogte), je mist hulpvragen voor activiteiten rondom Stroom, je mist het hele voorbereidingstraject / toeleven naar de Stille Week. En zo kan ik nog wel even doorgaan.

Mijn participatiegraad binnen de gemeenschap was simpelweg op een erg laag pitje gezet. Of de anderen dat gemerkt hebben? Misschien niet, maar dat is niet zo belangrijk.

In m’n eentje tv kijken

Een ander nadeel in dit verlengde: met sommige tweeps ‘trek je bijna dagelijks op’ en deel je wat je bezighoudt of opvalt of stoort of inspireert of… En met sommigen doe ik dat al zo’n vier jaar. En dan stopt dat ineens.

En als laatste. De afgelopen veertig dagen heb ik alleen, in ‘m’n eentje’ TV gekeken. Althans, zo voelde dat. Want ik kon niet met anderen bespreken of becommentariëren wat ik zag. Ik kon niet lezen wat anderen vonden van gesprekken en interviews.

Het was saai

Maar daarom ook niet sociaal? Onder andere. Maar ook omdat er tegenwoordig zo veel op internet staat en wordt gepubliceerd dat je elkaar nodig hebt om op de krenten in de pap gewezen te worden. En te wijzen. Jullie hebben een hoop gemist aan boeiende artikelen die ik heb gelezen en niet heb kunnen delen :-).

Het had invloed op mijn ‘belonging’

Gerard Delanty merkt in zijn boek ‘Community’ op dat communicatie als medium de belangrijkste expressie is van ‘belonging’. Ik heb gemerkt dat dat klopt. Het had invloed op mijn belonging ten opzichte van Stroom, vrienden op Twitter en Facebook.

Ja, er wordt nog al eens besmuikt gesproken over het sociale van sociale media. En dat snap ik best. Natuurlijk doe je je soms beter voor dan je bent, maar dat doe je voor de telefoon ook. En natuurlijk zijn er gradaties in vrienden op Facebook, maar ook die gradaties zijn op een feestje prima aan te wijzen.

Waarom ik hier nog weer eens dat sociale onderstreep? Omdat ik heb gemerkt dat het van groter belang is in ons hedendaagse repertoire van sociale vaardigheden dan vaak wordt gedacht. Nee, dat geldt niet voor iedereen. Maar ja, dat geldt wel voor een steeds grotere groep mensen.

En niet te vergeten – dit is immers een blog voor onder andere voorgangers en dominees – dat geldt ook bij jou in de kerk. Belonging, ook middels Facebook en Twitter. Hou je daar rekening mee?

twitter

‘Experimenteer als kerk minstens een halfjaar met Twitter’

Foto EstherKerken lijken niet goed raad te weten met Twitter en maken er daarom weinig actief maar vooral effectief gebruik van. Dat is jammer, vindt Esther de Hek, lid van het projectteam van Kerk-zijn online en zelf actief twitteraar.

Kerken zouden volgens Esther minstens een halfjaar actief op Twitter moeten zijn om zelf te ontdekken welke mooie kansen dit sociale medium de kerk biedt.

Twitter is in Nederland een bekend sociaal medium, 2,6 miljoen Nederlanders hebben een account. Vergeleken met Facebook (9,6 accounthouders in Nederland) is Twitter echter een kleintje en – niet onbelangrijk – ook een ingewikkelder sociaal medium.

Ik merk dat veel mensen het nut van Twitter niet inzien en twitteren daarom verspilde tijd vinden. Dat is jammer, vooral omdat er zo voor bepaalde gebruikersgroepen kansen blijven liggen. Bijvoorbeeld voor kerken.

Van interactie is nauwelijks sprake, er wordt vooral gezonden.

Tweets van kerken zijn heel vaak saai

Predikanten hebben afgelopen jaren Twitter wel ontdekt, een aanzienlijk deel van hen twittert dan ook. Maar kerken zelf – dus lokale kerkelijke gemeenten – lijken niet goed raad te weten met het sociale medium. Ze hebben wel accounts maar:

  • op meer dan de helft gebeurt niets (‘slapende accounts’);
  • ze tellen vaak minder dan 100 volgers;
  • van interactie is nauwelijks sprake, er wordt vooral gezonden;
  • de tweets zijn heel vaak saai.

We volgen eerder de predikant

Dat dit het beeld is, moeten we eerlijk onder ogen zien en niet wegwuiven. Een persoonlijk Twitter-account effectief inzetten vraagt visie, tijd en energie, een ‘zakelijk account’ zonder persoonlijk gezicht nog veel meer. Want daar zit de eerste hobbel voor een kerkelijke gemeente die present is op het sociale medium Twitter: de zogeheten ‘likeability’ van mensen op sociale media is veel groter dan van organisaties, zo blijkt. We volgen op Twitter dus eerder de predikant van een kerkelijke gemeente dan het account van de gemeente zelf.

Twitter is een handig medium om informatie en opinies te delen en biedt zo kansen om kerk midden in de samenleving te zijn.

Minstens een halfjaar actief experimenteren met Twitter

Toch is het een gemiste kans voor kerken om Twitter te parkeren als moeilijk of onbruikbaar sociaal medium. Kerken die zich online beter en effectiever willen presenteren (en daar ondersteunt Kerk-zijn online kerken bij) doen er goed aan minstens een halfjaar lang actief te experimenteren met een eigen Twitter-account.

Waarom?

  1. Twitter kan de online communicatiekracht en het profiel van een kerk flink versterken.
  2. Ook is het een ideaal medium om als kerk (publieke) informatie van bijvoorbeeld je website en Facebook-pagina nog een keer te delen via de hyperlink naar die informatie.
  3. Twitter kan lokale kerken van dienst zijn bij het contact onderhouden (via interactie) met diverse doelgroepen, onder andere geïnteresseerde niet-kerkleden.
  4. Daarbij is het een handig medium om informatie en opinies te delen en biedt zo kansen om kerk midden in de samenleving te zijn.

Relevantie van je content is inmiddels bijna het belangrijkste voor je effectiviteit op sociale media.

Hoe pak je dit aan?

Natuurlijk moet je zo’n Twitter-experiment van een halfjaar niet out of the blue als kerk gaan opzetten. Daar gaat een traject aan vooraf, zoals doelgroepbepaling en nagaan wat relevant is om via Twitter naar buiten te brengen (relevantie van je content is inmiddels bijna het belangrijkste voor je effectiviteit op sociale media).

In een vervolg op dit blog geef ik enkele handzame, werkbare tips om als lokale kerk te (her)starten met effectief twitteren. Mijn streven is om de gebruiksdrempel zo laag mogelijk te houden; kerken hebben immers geen social-media-managers in dienst die hun online presentie regelen.

1 tip alvast:

  • Geef het Twitter-account van een lokale kerk een gezicht door in de Twitter-bio te vertellen wie er namens het account twittert (bijvoorbeeld de gemeentepredikant en een andere actieve, capabele twitteraar uit de gemeente).
gedragdscode

Gedragscode of regels voor kerken op sociale media nodig?

Hoe gedraag jij je als kerkelijke vertegenwoordiger op sociale media? Zijn er spelregels of zelfs een gedragscode nodig?

Uiteindelijk kiest iedere predikant, ambtsdrager of jeugdleider een eigen stijl op sociale media en deelt wat hij/zij denkt dat goed is om te delen. Zo simpel is het uiteindelijk. Dit roept onder andere de vraag op of er een gedragscode moet komen voor het gebruik van sociale media door mensen die voor de kerk werken.

De Christelijke Gereformeerde Kerken (waar ik deel van uitmaak) hebben zo’n gedragscode niet. De Protestantse Kerk Nederland (PKN) heeft er wel één, zij het dat het een ‘handreiking’ heet. De ‘Handreiking voor predikanten en kerkelijk werkers voor het gebruik van sociale media’ is als appendix toegevoegd aan de ‘Beroepscode en gedragsregels voor predikanten en kerkelijk werkers’. Je vindt de beroepscode hier.

Gebruik smileys en wees bescheiden

De handreiking bevat mooie en zinvolle adviezen voor iedere kerkelijke vertegenwoordiger die sociale media gebruikt. Een paar dingen licht ik eruit:

  1. Denk na over je online identiteit als ambtsdrager. Wees bijvoorbeeld voorzichtig met het bekritiseren van personen en maak in je profiel duidelijk hoe jij je verhouding tussen werk en privé ziet. En denk om je taalgebruik: wees netjes, maar spreek geen kerkelijke geheimtaal.
  2. Gebruik smileys. Op die manier kun je emotie meegeven aan je berichten en misverstanden voorkomen.
  3. Wees bescheiden: sociale media hebben het gevaar van narcistisch gebruik in zich. Door juist aandacht te hebben voor anderen en voor hen ruimte te scheppen voorkom je dat je narcisme voedt.

Nog 5 andere adviezen

De Christelijke Gereformeerde Kerken hebben wel een algemene gedragscode voor predikanten en kerkelijk werkers. Verschillende elementen daaruit zijn zonder meer relevant voor het gebruik van sociale media. Ik noem:

  1. Sta open voor kritiek. Dat geldt online evenzeer als offline. Sociale media hebben wat dat betreft een behoorlijk zelfreinigend vermogen voor wie er voor open staat.
  2. Let op een gezonde verhouding tussen afstand en nabijheid ten opzichte van mensen die aan je zorg zijn toevertrouwd. De grenzen die je in dit opzicht in het gewone verkeer met gemeenteleden hanteert – bijvoorbeeld het niet te veel onderhouden van privécontacten met personen van het andere geslacht of met jeugd – zijn online minstens zo belangrijk.
  3. Houd vertrouwelijk wat vertrouwelijk is. Uit je op sociale media nooit over pastorale contacten.
  4. Neem verantwoordelijkheid voor je gezin. Laat sociale media niet allesbeheersend worden. Je telefoon regelmatig uitzetten of op de werkkamer laten liggen is een goede manier om je gezinsleden de aandacht te kunnen geven die ze verdienen.
  5. Wees je bewust van je voorbeeldfunctie: als ambtsdrager en gelovige ben je een navolger van Christus.

Is een gedragscode nodig?

Ik zou niet pleiten voor nog een gedragscode. Een teveel aan codes kan de illusie wekken dat je met regels ongelukken kunt voorkomen. Beter is het om te werken aan bewustwording van wat het betekent om navolger van Christus te zijn in al je relaties, ook je online relaties.


Tijdens de inspiratiebijeenkomsten van ‘Kerk-zijn online’ in 2015 leidde predikant Wim de Bruin een workshop over hoe vertegenwoordigers van kerken sociale media effectief kunnen inzetten. Zijn presentatie voor de workshop herschreef hij tot een aantal blogs.